BOLETÍN MESA DAS VERBAS Nº 25

Vilagarcía de Arousa, sábado, 21 de decembro de 2019–Nº 25

MONOGRÁFICO DE NADAL

O VELLO DA NOITE VELLA

Por Paula Cascallar Latorre

Contan por aí esta historia de entre as historias, e eu vóuvola contarcomo me dixo alguén que llela dixeron...

Chamábanlle de alcume O Apalpador, de tanta sona que tiña tal nome lle quedou.

Vivía polo acolá do Courel ata que alí non quedou ninguén. Un día botouse a andar.

O Apalpador era tan vello que ninguén se metía con el, mais era de facto sentimental. Pasaba todo o ano en lugares remotos convertido en carballo, pero cando en decembro viña o frío, tomaba forma humana e ía ás tabernas, de taberna en taberna, que lle invitaran a copiñas de licor café para quecer o corpo. Andaba tanto, tantos camiños percorrendo o territorio enteiro, que ía encollendo ata parecer anano. Mais seguía a ser o senlleiro Apalpador que daba agasallos!

2

E quen lle daba para agasallos?─ preguntarédesvos. Pois ben, el tiña moitos amigos, de entre os cales coñecía ao Lobishome. Unha tardiña, tirando para Lalín, veuno saír do seu tobo onde durmía, que era un dolmen. Alá intercambiaron impresións.

─ Abofé que es o Lobishome, mais medo non che teño, porque eu tamén teño moito pelo, aquí nas mans e no nariz podes ver.

─ Pois eu vexo que levas un saco con tristes castañas por aí adiante,

con toda a miña mágoa de rei. Se vés comigo esta noite, terás emprego.

indicoulle o Lobishome, sorrindo cos seus dentes cánidos, ao vello.

Así que, coa noite pechada, os dous amigos andaron o rural na busca

de cemiterios, xa que aquel mangante adicábase a roubarlles xoias aos

defuntos. Así e todo, O Apalpador xa tiña riqueza que trocar en

agasallos. Aquel foi o segredo da enchenta do siñor do Nadal…

E a anécdota foi esta, a que se está a dicir polo pobo...

Que, había unha vez neste pobo unha casa moi tristeira, cun home e a

súa muller danzando sós na súa cociña en honor a quen non tiñan, na

noite de Noitevella, con emoción e lágrimas de entre tristura e amor.

Mais a xente falaba mal deles: que se non tiñan ninguén, que se eran

miserentos. E a eles tanto lles tiña porque estaban namorados e

estarían de por vida...

Tanta sona tiñan eles que ao Apalpador algo lle deu no nariz e quería

coñecelos, por ver se de ilusos crían nel.

3

Xustiño aquela derradeira noite de decembro chovía a esgalla e non puido darse moita présa, xa que pasou toda a malleira de auga debaixo dunha ponte, fumando menta na súa pipa. Daquela, disque este ser volveuse espírito por sempre, pois quer que o río, quer que o vento, facíase o son dunha atraente muller á que nunca viu, nin sabía se existía.

Finalmente, era a madrugada do primeiro de xaneiro. Como dato curioso, dicir que o persoeiro tivo que acceder á casa polos sumidoiros, xa que era un piso que nin sequera tiña un ascensor.

Pois ben, o home Miguel estaba sentado no sofá tapadiño coa manta, e non reparou nel porque estaba mirando espectáculos de merengue na televisión, cunha botella de licor café medio baleira na mesa. A muller Lucía estaba durmindiño na cama, tapada con dúas mantas; tiña os brazos dispostos cara ao cabezal, dándolle un aspecto espigado, o pelo acaracolado e levaba un camisón de satén que poñía para as ocasións. Que desoladora estampa! Que soíños estaban.

Mais parece que a bisagra estaba enferruxada, que Lucía sentiu abrir a porta e encontrouse co vello barbudo.

─ Es ti O Apalpador? Se eu non son unha meniña!─ expresou triste e ilusionada.

─ Veño que me deixes apalparche a barriga e o corazón, a ver se tes máis amor que medo e menos fame que bolboretas. Para que poida voltar o ano que vén e que todo estea ben.

─ O ano que vén, que todo estea ben!─ expresou ela.

4

─ Xa quedan poucas mociñas lindas coma ti que vistan camisón de satén─ agarimábaa mentres.─ Había unha vez unha meniña chamada Lucía que estaba soíña, ata que, de súpeto un día, foi feliz para sempre.

Entón, ela quedou a durmir entre saloucos. O espírito marchou polo balcón atender a Galiza...

Á mañá seguinte, Miguel asubiaba e cantaban os paxariños, era feliz e o ceo escampara. Ergueuse a dona; estaban a piques de saír ver as xaneiras cando descobreron, na árbore do balcón, unha caixiña empaquetada: desenvolveron o agasallo sen deixar o papel enteiro, rifándose quen abrira a caixa, entre risos de gozo. Era un fermoso axóuxere que facía un son celestial, e tanto, porque era feito de perlas do Caribe.

Cando chegou o tempo de santa Lucía, cando medran os días, os namorados souberon que esperaban o seu primeiro fillo.

As avenidas e ruelas do país estaban percorridas polas xaneiras, que deixaban ir indo a Panoco, o can de palleiro que quedaba sen dono. Panoco era o can máis cheíñas, máis ladrador daquela madrugada, e axudaba ao espírito a atopar acubillos por onde guindarse dentro das casas. Era un fiel can de palleiro.

Mais daba moita peniña ver, no Aninovo, o can quedar só, vagando as ruelas e avenidas cos seus ladridos de pena.

Rúa arriba, foise adentrando, incorporouse, desapareceu... Volveu tomar forma de Lobishome, o can do Apalpador, para o resto do ano…